Animalinas

Wetenschappelijke rapporten van het IPBES, Living Planet (WWF) en State of Nature in the EU (EEA) tonen aan dat 25% van onze planten- en diersoorten op aarde met uitsterven bedreigd is. Dit biodiversiteitsverlies is te wijten aan vervuiling, de gevolgen van klimaatverandering, overexploitatie, overbevissing en overbejaging, maar vooral ook aan veranderingen in landgebruik. Denk dan aan verstedelijking, industrialisering en intensieve landbouw. Nergens in Europa is de natuur zo versnipperd als in de Vlaamse Ruit en in het Rivierenland. Omdat 90% van de natuurgebieden in Vlaanderen amper 1 hectare groot is, spreekt men soms zelfs schertsend over 'postzegelnatuur'.

Volgens het International Union for Conservation of Nature and Natural Resources (IUCN) is van de 25 koesterburen uit de Vlaams-Brabantse gemeenten die binnen de projectperimeter van Natuurpark Rivierenland vallen, 24% met uitsterven bedreigd in Vlaanderen. 52% heeft te kampen met stevig terugvallende aantallen. De overige 24% is op Vlaamse schaal niet met uitsterven bedreigd, maar het is vooral de robuustere natuur in Limburg die dat gemiddeld omhoog stuwt. In het Rivierenland zelf is het 5 voor 12 voor de lokale soorten.

We hebben overigens niet alleen te kampen met biodiversiteitsverlies in de natuur, maar ook met een gebrek aan diversiteit in de natuurbeweging. De gevolgen van het biodiversiteitsverlies, het verlies aan ecosysteemdiensten en de impact van klimaatveranderingen zullen ons echter allemaal raken. Het is dan ook nodig om natuurbeleving te democratiseren en een breder publiek tot verwondering te brengen. Via verwondering over de natuur kunnen we mensen motiveren om er zorg voor te dragen. Kortom, we worstelden met de twee vragen: ‘Hoe kunnen we meer diversiteit in de natuurbeweging krijgen’ en ‘Hoe kunnen we een breder publiek attent maken op de schoonheid die alom aanwezig is, maar vaak helaas niet wordt opgemerkt?’ Het antwoord op beide vragen vonden we op het snijvlak van cultuur en natuur. Zo stippelden we een route uit van 100km die de vele snippers natuur in het Rivierenland letterlijk verbindt en zo het ontsnipperingspotentieel toont. Langs deze route brachten we de soorten die er leven in kaart, aan de hand van muurkunst, van de hand van het werk van de gerenommeerde graffitikunstenaar Dzia. De afgebeelde soorten vertellen het verhaal van lokale fauna, en tonen die in al hun pracht. Studenten van de lerarenopleiding Biologie van de Thomas More-hogeschool in Mechelen werken in 2024 korte teksten uit bij de Animalinas-werken, die door de studenten uit de lerarenopleiding Nederlands verwerkt worden en ingesproken worden in een opnamestudio. Deze geluidsfragmenten worden ter beschikking gesteld in een gratis downloadbare app met GPS van Visit Mechelen, en er worden ook QR-codes aangebracht bij de werken. In 2025 zullen er vertalingen van de fragmenten in het Engels, Duits en Frans toegevoegd worden. De opleiding Duurzaam toerisme van Thomas More werkt in 2024 een  overnachtingsformule uit  voor meerdaags toerisme en een visitor paybacksysteem voor de route.